بازی های کودکی یکی از ماندگارترین و شیرین ترین خاطرات ذهن بزرگسالان هستند. در خطه ی وسیع سرزمین ما، هر شهر و دیاری مجموعه ای از بازی های محلی خاص خودش را دارد. شما بازی های محلی شهر خود را می شناسید؟ آیا در کودکی این بازی ها را انجام داده اید؟ امروزه با در نظر گرفتن تغییر شرایط و سبک زندگی انسان ها، این بازی ها در حال فراموشی هستند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با چند بازی قدیمی محلی آشنا شوید.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: ضرب المثل های ناآشنا(1)
بازی محلي بنار – كوكو
این بازی توسط دو تیم شش نفره انجام می شد. شیوه بازی بدین ترتیب بود که پس از مشخص شدن نفرات دو تیم ، با قرعه کشی مشخص می شد که چه تیمی می بایست بنشیند و چه تیمی ایستاده باشد.
نفرات تیم نشسته ، می بایست به گونه ای آرایش گیرند، که افراد تیم ایستاده قادر نباشند با دست به سر آنها ضربه بزنند. ولی درعوض، آنها بتوانند با پا، به افراد تیم ایستاده ضربه بزنند.
شیوه نشستن به صورتی بود که با تکیه بر دست ها و پاهای خم شده، امکان چرخش و جست و خیز سریع را به افراد تیم می داد. وقتی افراد تیم با پا به حریف ضربه می زدند، با گفتن « کوکو» ، دیگر افراد هم تیمی را خبر می نمودند. همگی می بایست سریع ازجای خود بلند شده و بایستند.
چنانچه قبل از بلند شدن، کسی ازتیم ایستاده، می توانست با دست به سر تیم نشسته وضربه زننده ، بزند، جای تیم ها عوض می شد. اما اگر تیم نشسته می توانست سریع برخیزد بازی ادامه می یافت. برنده این بازی تیمی بود که ضربات بیشتری به رقیب می زد.
برای مطالعه بیشتر: ضرب المثل های ناآشنا(2)
توپان قار ( بازی محلی کردستان)
در این نوع بازی وسایل بازی عبارتند از یک عدد توپ ، یک عد چوبدستی و تعداد بازیکنان 4 الی 6 نفر. بازیکنان به دو دسته تقسیم می شوند. بین آنها دو نفر سرگروه انتخاب می شوند. برای شروع بازی شیر یا خط = ( سکه ای را به هوا می اندازند اگر طرف مقدار پول روی آن حک شده رو به هوا باشد خط و اگر طرف دیگر سکه بیاید شیر گویند ) می کنند. هر گروهی اسم شیر یا خط به نام او در آید بازی را شروع می کند. گروه مقابل زیر بار بازی قرار می گیرند به قول بازیکنان « چِه نَه وَ رِه دال » دو عدد سنگ یکی در محل استقرار گروه برنده بازی به نام مقر اصلی و دیگری در محل استقرار گروه زیر بار بازی به نام « قِله» قرار می دهند نفرات زیر بار بازی در فاصله های معین در اطراف قله قرار می گیرند.
هر نفری که به توپ می زند اگر برد توپ دور تر از قله باشد می تواند خود را به قله برساند. اما اگر نتواند در مقر خود منتظر می ماند تا نفرات بعدی به توپ بزنند و همراه با آنها خود را به قله برساند در هر نوبت هر کدام از نفرات حق زدن یک بار به توپ را دارند. فقط نفر آخر است که سه بار می تواند به توپ بزند و یاران خود را به قله برساند. غالبا در چند صورت گروه برنده ، بازنده می شود و جای خود را به گروه دیگر می دهد:
- هیچکدام از نفرات نتوانند به توپ ضربه بزنند.
- نفرات گروه مقابل مهلت رفت و برگشت به قله را به آنها ندهند.
- نفرات گروه مقابل توپ پرتاب شده را در هوا به اصطلاح «گل» بگیرند .
- هر کدام از نفرات گروه مقابل تمام افراد گروه بازیگر را یکی پس از دیگری با توپ بزنند. بازی گاهی ساعتها طول می کشد. این نوع بازی اغلب در چمن زار ها، جاهای صاف و هموار صورت می گیرد.
بازی خرپلیس
خر پلیس یک بازی گروهی خنده دار و سرگرم‌کننده با حداقل ۶ نفر است. در ابتدا با گچ یا … یک دایره بزرگ کشیده و سپس بازیکنان به دو گروه تقسیم می‌شوند. قرعه کشی کرده و گروه بازنده به داخل دایره رفته و یک نفر به عنوان پلیس خرها و سایر افراد نیز دست خود را به دوش هم تیمیان خود گذاشته و یک حلقه را تشکیل می‌دهند.
سپس بازی شروع شده و بازیکنان تیم بیرونی به دور دایره می چرخند. آن ها در انتظار یک فرصت مناسب هستند که سوار یکی از افراد داخل دایره (در اصطلاح، یک خر) شوند. در این حین نیز پلیس خرها باید مراقب بوده و قبل از اینکه خر سواران سوار خرهای خود شوند باید پای آنها را یک ضربه بزند. تا آنها بازرا ببازند و نوبت به گروه بعدی برسد.
زمانی که خرسوار، سوار خر خود می‌شود دیگر نمی‌تواند پای او را بزند. زمانی که پایین می‌آید باید این کار را انجام دهد. همچنین خر سوار اگر قهار بوده در فرصت مناسب از خر پایین پریده و از دایره خارج می‌شود. خرسوار به هر میزان که خواسته می‌تواند سوار خر شود. اگر خر خسته شد و به عبارتی بخوابد (خر تپید! خر تپید!) بازی از اول ادامه پیدا می‌کند.
نکته قابل توجه اینکه اگر خر سواری خیلی زرنگ بوده باشد حتی می‌تواند سوار پلیس خرها نیز شده. اینجا به زیبایی بازی دو چندان افزوده می‌شود.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: ژانر فیلم، از طنز تا ترسناک
چُمچَه گلین
این بازی توسط بچه ها از 7 سال تا 15 سال اجرا می گردید. هر سال با شروع بهار این برنامه با سرو صدای شاد بچه ها اجرا می شد. بهار فصل رویش و بارش است. اگر بارش باران به تاخیر می افتاد بچه ها کمر همت بسته با استفاده از یک قاشق چوبی که در زبان محلی به آن چمچه می گفتند این بازی را انجام می‌دادند.
از پارچه های رنگارنگ برای قاشق لباس و روسری درست می‌کردند. با مداد رنگی چشم و ابرو دهان و دماغ می‌کشیدند. دور هم جمع شده و چمچه حرکت داده با شعرهای بچه گانه که با صدای بلند می‌خواندند. در کوچه ها و محله ها را می‌افتادند. از آسمانها و ابرها تقاضای باران می‌کردند. جالب همکاری بزرگتر با بچه‌ها بود. از مقابل هر خانه که رد می‌شدند به سر و صورت آنان آب می‌پاشیدند. سپس بین بچه ها نقل و نبات و گندم توزیع می‌کردند. به نشانی شیرینی کامی. رویش و بارش و برکت وار تزاق از روزی حلال . بارها مشاهده می‌شد که همزمان با بازی بچه ها باران باریدن گرفته.
درباره ی بهترین مراکز گردشگری مالزی چه می دانید؟
قاچان
در این بازی دونفر با هم بازی می کنند و تعداد 12 عددسنگ صاف و تخت به اندازه سکه پنج ریالی انتخاب می کنند برای شروع بازی تر خشک می کنند نحوه بازی به این صورت است که تمام سنگه را با دست بر می دارند و به اندازه نیم متر به هوا می اندازند بازیکن در حین برگشت سنگها ، یک یا چند تا از آنها را با دست از هوا می گیرد.
سپس برای بر داشتن سایر سنگها از زمین یکی از سنگهای باقیمانده را به هوا می اندازد. وی برق آسا تا برگشت سنگ پرتاب شده از هوا یکی دیگر از چند سنگ باقیمانده در زمین را بر می دارد. همچنین سنگ به هوا رفته را هم نرسیده به زمین می گیرد این عمل ادامه دارد تا تمام سنگها را از زمین بر دارد در غیر این صورت بازنده می شود و بازی به دست همبازی او می افتد.
سخن پایانی
در این نوشتار به بررسی آشنایی با چند بازی محلی پرداختیم. این سرگرمی های شاد و گروهی، سلامت روان و فرح روح کودکان در گذشته بود و فرآیند رشد شخصیتی آن ها را در مسیر درستی هدایت می نمود. بهتر آن است که فرهنگ و رسوم خود را به فراموشی نسپاریم و کودکان خود را با این بازی ها بیشتر آشنا کنیم. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
