مارچوبه یکی از سبزیجات محبوب و پر مصرف در سراسر جهان می باشد که در دسته بندی گیاهان علفی چند ساله قرار می گیرد. جالب است بدانید گل های موجود بر روی این گیاه نر و ماده هستند، که نرها رنگی زرد مایل به سبز دارند و گل های ماده قرمز رنگ هستند. مهم ترین مراکز کاشت مارچوبه در کشورمان ایرانی شهرهای دزفول، اراک، اصفهان، قزوین، خوی، تبریز و .. هستند. همچنین معمولا به صورت کنسروی در فروشگاه ها موجود می باشد، البته آنرا مانند دیگر سبزیجات می توان به سلیقه خود به صورت پخته یا خام مصرف کرد، برای آشنایی بیشتر با خواص و مضرات مارچوبه در ادامه با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- مارچوبه چیست؟
- چگونه با مارچوبه آشپزی کنیم؟
- بررسی ارزش غذایی مارچوبه
- معرفی خواص مارچوبه برای سلامتی
- عوارض احتمالی مارچوبه چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
مارچوبه چیست؟
مارچوبه یک گیاه از خانواده سوسنها است که بیش از ۲۰۰ گونه از آن، شناخته شده و کشت میشود. شاخههای این گیاه، به صورت نیزههای باریک با نوک تیز و فلسدار رشد میکنند. این شاخهها، قسمت خوراکی مارچوبه محسوب میشوند.
مارچوبه برای اولین بار در یونان (بیش از ۲ هزار سال قبل) کشت شده است. نسخههای اولیه این گیاه، دارای شاخههای باریکتر از مارچوبههای امروزی بودند و طعم تلختری هم داشتند.در حالی که بیشتر سبزیجات یک ساله هستند( باید هر سال کشت شوند)، مارچوبه یک گیاه چند ساله است. به این معنی که با یک بار کشت، چند سال پشت سر هم، دوباره رشد میکند. این گیاه بهاری معمولا در پاییز میمیرد.
رشد مارچوبه نیاز به صبر دارد. بعد از کاشت بذرها، ممکن است ۳ تا ۴ سال طول بکشد تا ساقهها از خاک بیرون بیایند. این انتظار طولانی و فصلی بودن مارچوبه (تنها در فصل بهار در دسترس است) باعث لوکس و گران بودن این سبزی شده است.رایجترین نوع مارچوبه، مارچوبه سبز است. با اینحال، این گیاه در رنگهای سفید و بنفش هم یافت میشود. طعم مارچوبه بنفش کمی شیرینتر از سبز است؛ در حالی که مارچوبه سفید، طعم ملایمتر و لطیفتری دارد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره دانه کاج را بخوانید.
چگونه با مارچوبه آشپزی کنیم؟
در کنار خواص مارچوبه آنچه که باعث استقبال مردم از این گیاه شده است، طعم مطبوع آن است. در حال حاضر مارچوبه به صورت کبابی، بخارپز، برشته و حتی خام مصرف میشود. علاوه بر این، بسیاری از آشپزان، این گیاه را به انواع غذاهای خود هم اضافه میکنند.
به طور کلی، نیزههای نازکتر مارچوبه برای برشته کردن، کباب کردن، سرخ کردن، مخلوط کردن با پاستا و خوردن خام در سالاد، ایدهآل هستند. این در حالیست که ساقههای ضخیمتر این سبزی، برای بخارپز کردن با انواع سسها، مناسب هستند.طعم مارچوبه شبیه به کلم بروکلی و لوبیا سبز است. در بیشتر موارد، مارچوبه به عنوان یک غذای جانبی و به تنهایی پخته میشود. با این حال، میتوانید این سبزی را به سالاد، پاستا، سوپ و سیب زمینی سرخ شده هم اضافه کنید.
بررسی ارزش غذایی مارچوبه
مارچوبه از نظر تغذیه، یکی از سالمترین و بهترین سبزیجات جهان است. این گیاه فاقد چربی، سدیم و کلسترول بوده و در عین حال، سرشار از مواد مغذی کلید و مهم است. مارچوبه حاوی مواد زیر است:
- فولات: یک نوع ویتامین B که بدن از آن برای ساخت DNA استفاده میکند.
- ویتامین K: در لخته شدن خون و حفظ سلامت استخوانها نقش دارد.
- پتاسیم: عملکرد اعصاب و ماهیچهها را به درستی حفظ میکند.
- ویتامین C: یک آنتی اکسیدان است که به پوست، استخوانها و بافتهای همبند کمک میکند و همچنین برای جذب آهن مهم است.
- ویتامین A: کلید رشد استخوان، بینایی، تولید مثل، عملکرد سلولی و سیستم ایمنی است.
معرفی خواص مارچوبه برای سلامتی
با بررسی ارزش غذایی این گیاه، به خوبی متوجه خواص مارچوبه برای سلامتی شدیم. حالا زمان آن است که به صورت تک تک، این فواید بینظیر را بررسی کنیم. با ما همراه باشید:
خواص مارچوبه – کاهش فشار خون
اگر با فشار خون بالا مواجه هستید می توانید از مارچوبه استفاده کنید. مارچوبه به دلیل اینکه حاوی مقادیر غنی از پتاسیم می باشد می تواند به کاهش فشار خون بالا کمک کند که در نتیجه باعث می شود که خطر ابتلا به بیماری های قلبی کاهش یابد.
خواص مارچوبه – از پوکی استخوان
مارچوبه به دلیل اینکه حاوی مقادیر غنی از ویتامین K می باشد می تواند به روند جذب کلسیم کمک کند. علاوه بر این مصرف مارچوبه باعث می شود که مقدار کلسیم دفع شده توسط ادرار نیز کاهش یابد که در نتیجه به کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان کمک می کند.
خواص مارچوبه – سلامت دستگاه گوارش
مارچوبه از گیاهانی محسوب می شود که برای دستگاه گوارش بسیار مفید باشد. مارچوبه به دلیل اینکه حاوی مقادیر غنی از فیبر می باشد برای درمان نفخ شکم، درد معده و افزایش باکتری های مفید موجود در روده بسیار مفید است.
خواص مارچوبه – سلامت چشم
یکی از دلایلی که مارچوبه می تواند به سلامت چشم ها و تقویت بینایی کمک کند این است که این گیاه حاوی مقادیر سرشار از ویتامین A می باشد و علاوه بر سلامت چشم ها می تواند خطر ابتلا به بیماری های مثل آب مروارید و شب کوری را نیز به طور محسوسی کاهش دهد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله خواص لوبیا را بخوانید.
خواص مارچوبه – لاغری و کاهش وزن
مارچوبه از سبزیجاتی می باشد که کالری بسیار پایینی دارد و یک گزینه مناسب برای رژیم های لاغری می باشد. علاوه بر این فیبر موجود در مارچوبه می تواند پس از مصرف باعث کاهش اشتها شود و از پرخورش جلوگیری کند.
خواص مارچوبه – مفید برای بارداری
در دوران بارداری هم می توانید روی کمک مارچوبه حساب کنید. مارچوبه حاوی مقادیر غنی از فولات می باشد و به همین جهت می تواند به سلامت و افزایش رشد جنین کمک شایانی کند. یکی از دیگر از خاصیت های مارچوبه در دوران بارداری این است که می تواند خطر ابتلای جنین به نقص لوله عصبی را کاهش دهد.
خواص مارچوبه – درمان یبوست
یبوست معمولا به این دلیل به وجود می آید که فیبر کافی برای حرکات روده ای در بدن موجود نباشد، مارچوبه حاوی مقادیر غنی از فیبر نامحلول می باشد و به همین جهت می تواند باعث بهبود حرکات روده شود که در نتیجه به درمان و پیشگیری از یبوست کمک کند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله خواص دمنوش های گیاهی را بخوانید.
خواص مارچوبه – خواص ضد سرطانی
جالب است بدانید که مارچوبه خواص ضد سرطانی دارد. مارچوبه حاوی مقادیر غنی از آنتی اکسیدان گلوتاتیون می باشد که می تواند به سم زدایی بدن کمک کند و باعث کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان های شایع مثل سرطان پستان و ریه شود.
مارچوبه عفونت دستگاه ادراری را کاهش میدهد
یکی از اولین خاصیتهای مارچوبه که مورد توجه انسان قرار گرفت، ادرارآور بودن آن است. این خاصیت به دلیل وجود مقادیر زیادی اسید آمینه آسپاراژین در این گیاه است.
به عبارت دیگر، خوردن بیشتر مارچوبه، میتواند به دفع مایعات و نمک اضافی از بدن شما کمک کند.این امکان وجود دارد که رژیم غذایی غنی از مارچوبه بتواند از بروز این عفونتهای دردناک جلوگیری کند؛ زیرا رفتن به توالت بیشتر، میتواند به خروج باکتریهای بد از دستگاه ادراری، کمک کند.
خواص مارچوبه – مارچوبه سرشار از آنتی اکسیدان است
یکی از مهمترین خواص مارچوبه برای سلامتی، وجود آنتی اکسیدانهای متعدد در این گیاه است. مارچوبه (به ویژه مارچوبه بنفش) مملو از آنتوسیانین است که به میوهها و سبزیجات، رنگهای قرمز، آبی و بنفش میدهد و دارای اثرات آنتی اکسیدانی است. بنابراین میتواند به بدن شما کمک کند تا با رادیکالهای آزاد مضر، مبارزه کند.
عوارض احتمالی مارچوبه چیست؟
در کنار خواص مارچوبه باید به برخی از عوارض جانبی آن هم اشاره کنیم. البته بیشتر این عوارض، نادر هستند و میتوانید از آنها صرف نظر کنید. با این حال، در موارد محدودی، ممکن است نیاز به مراقبتهای پزشکی هم داشته باشید!
تداخل دارویی
همانطور که در بالا توضیح دادیم مارچوبه حاوی مقادیر غنی از ویتامین K می باشد و به همین دلیل می تواند باعث رقیق تر شدن خون شود. اگر از داروهایی مثل وارفارین که به رقیق تر شدن خون کمک می کنند استفاده می کنید بهتر است از مصرف زیاد مارچوبه خودداری کنید.
حساسیت و آلرژی
مارچوبه از سبزیجاتی محسوب می شود که می تواند باعث حساسیت و آلرژی شود و به همین دلیل اگر با لمس یا مصرف مارچوبه دچار مشکلاتی مانند خارش گلو، تنگی نفس و یا خارش و قرمزی پوشت شدید ممکن است به ان حساسیت داشته باشید.
به همین دلیل بهتر است اگر به این گیاه آلرژی دارید یا از مصرف آن صرف نظر کنید، یا آنرا به صورت پخته شده مصرف کنید. البته ممکن است به صورت پخته شده هم باعث حساسیت شود و قبل از مصرف زیاد حتما مقدار کمی مصرف کنید تا مطمئن شوید.
به طور کلی، مصرف مارچوبه میتواند یک یا چند مورد از عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- خشکی دهان
- تحریک روده
- مدفوع بدبو
- کاهش وزن ناگهانی
- تشدید اثر مواد مخدر
- کاهش شیر مادران شیرده
سخن پایانی
شما در این مقاله با مارچوبه آشنا شدید. همچنین از خواص آن برای سلامتی آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اصرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
دلایل مختلفی برای این مشکل وجود دارد. در اولین قدم، باید نور محیط را بررسی کنید. آیا گیاه نور خورشید را بهصورت غیرمستقیم دریافت میکند یا آن را تحت تابش مستقیم قرار دادهاید؟ اگر تحت تابش مستقیم قرار دارد مکان گیاه را تعویض کرده و تغییرات آن را بررسی کنید. اگر این کار کمکی نکرد، باید سراغ میزان رطوبت خاک بروید؛ آیا به اندازه کافی گیاه را آبیاری میکنید؟ فراموش نکنید که مارچوبه باید بیشتر از سایر گیاهان آب بنوشد! درنتیجه میتوان گفت بهطورکلی کافی نبودن نور و آب، از دلایل قهوهای شدن گیاه هستند.
در جواب این سوال باید بگوییم خیر، اگر گیاه خود را در نور کامل خورشید قرار دهید، پس از مدتی مشاهده خواهید کرد که برگها دچار سوختگی و آسیب شدهاند. پس بهتر است مارچوبه را در نور غیرمستقیم خورشید قرار دهید تا از بروز هرگونه مشکل جلوگیری شود.